นายช่างชวนรู้ ฐานรากแผ่ | รับออกแบบ ก่อสร้างบ้าน พิษณุโลก

นายช่างชวนรู้!! : ฐานรากตอนที่1 (ฐานรากแผ่)

บ้านผมใช้ฐานรากแผ่ได้ไหมครับ หรือต้องใช้เสาเข็ม???

คำถามที่ผมมักเจอเจ้าของบ้านถาม...

วันนี้เลยจะมาเล่าให้ฟังถึงวิธีการเลือกใช้ฐานรากครับ!!!

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่าฐานรากคือส่วนที่รับน้ำหนักของบ้านถ่ายลงมาตามเสาจนมาถึงตอม่อ
-ถ้าถ่ายน้ำหนักมาลงดินโดยตรงเรียกฐานรากแผ่หรือฐานรากวางบนดิน
-ถ้าถ่ายน้ำหนักลงเสาเข็มก็เรียกฐานรากเสาเข็ม

ซึ่งในการพิจารณาเลือกฐานรากนั้นจะต้องพิจารณาจากข้อมูลดินในบริเวณพื้นที่ก่อสร้าง ว่ามีลักษณะอย่างไร โดยสามารถรู้ได้จาก
-บริษัทเสาเข็มภายในพื้นที่ ก็จะรู้คร่าวๆแต่ไม่มีค่าใช้จ่าย
-หรือทำการตรวจสอบโดยการทำ Boring Test (การเจาะชั้นดินเพื่อเก็บข้อมูลที่ระดับความลึกต่างๆ) เราก็จะได้ข้อมูลอย่างละเอียดของชั้นดินที่ความลึกต่างๆมาพิจารณา รู้ละเอียดกว่าแต่มีค่าใช้จ่าย

จากผลของข้อมูลดินเราก็นำมาพิจารณาเลือกฐานรากต่อ

-ถ้าชั้นดินมีลักษณะแข็งมากถึงขั้นตอกเสาเข็มไม่ลงก็คงต้องออกแบบใช้ฐานรากแผ่ หรือถ้าชั้นดินในระดับตื้นสามารถรับน้ำหนักโครงสร้างที่ถ่ายลงมาตอม่อได้ ก็สามารถใช้ฐานรากแผ่ได้

โดยการออกแบบฐานรากแผ่จะใช้กำลังรับน้ำหนักของชั้นดินคร่าวๆประมาณนี้ (ถ้าอยากได้ข้อมูลแน่นอนต้องทำการทดสอบ Plate Bearing Test หรือพิจารณาจากข้อมูล Boring Test)
1.กรุงเทพฯหรือชั้นดินอ่อนใช้ 2 ตันต่อตารางเมตร
2.ภาคกลาง, ภาคเหนือ, ภาคอีสาน พื้นที่ทั่วไป ใช้ 8 ตันต่อตารางเมตร
3.ภาคตะวันออก, ภาคตะวันตก, ภาคใต้ ใช้ 10 ตันต่อตารางเมตร
4.บริเวณดินใกล้ภูเขาแข็งมากใช้ 12 ตันต่อตารางเมตร
ซึ่งตัวเลขดังกล่าวทำให้เราสามารถพิจารณาขนาดฐานรากแผ่ได้ เช่นพื้นที่ภาคตะวันออก ใช้ขนาดฐานราก 1 ตารางเมตร จะรับน้ำหนักที่ลงต่อม่อได้ 10 ตัน(ยังไม่รวมตัวคูณเพื่ิอความปลอดภัยนะครับ)

***โดยฐานรากแผ่ควรลึกอย่างน้อย 1 เมตร จากชั้นดินเดิมนะครับไม่ใช่ชั้นดินถม ถ้าอยู่แค่ชั้นดินถมก็เตรียมตัวทรุดได้เลยครับ***

???แล้วถ้าเป็นอาคารขนาดใหญ่ ที่มีชั้นดินแข็งอยู่ด้านบนล่ะจะใช้ฐานรากแผ่ได้ไหมครับ???

คำตอบคือได้ครับ!!! อย่าเข้าใจผิดครับว่าฐานรากแผ่รับน้ำหนักสู้ฐานรากเสาเข็มไม่ได้ มันขึ้นอยู่กับข้อมูลชั้นดินและการออกแบบครับ

นี่คือผล boring test(ไว้วันหน้าจะสอนวิธีดูข้อมูลนะครับ) ที่เอาผลมาใช้ออกแบบฐานรากแผ่ของอาคารสำนักงานธกส.สาขาลานกระบือสูง 3 ชั้น ซึ่งเราทำการก่อสร้างเสร็จปี 2558 ณ ตอนนี้โครงสร้างยังคงปกติดีไม่มีปัญหาครับ